Naar 100 jaar Kerk en Vrede

We hebben het allemaal veel te druk, natuurlijk, met de actualiteit. Daarom houden velen van ons het verleden maar 'voor gezien'.
In grote delen van ons leven en beleven en ons verhouden tot de zaken, hebben we ons losgedacht, gevochten, geschreven, geprotesteerd van ons verleden. Dat wekt de illusie dat we er vrij van zijn; er los van staan.
Maar dat is geenszins het geval.
Wij staan volop 'op de schouders van'.
Je kunt dus maar beter van tijd tot tijd weer eens (scherp, scherper, zo scherp mogelijk) nalopen wat je mee hebt gekregen. Wat daarvan contrabande of overbodig is, en wat ontbreekt.
Het Bestuur gaat twee jaar vantevoren al een route uit zetten naar het eeuwfeest.

Om zo mogelijk een antwoord te vinden op de vraag waar we met dat indrukwekkende verleden van ons naar toe moeten.
We zijn het oudste deel van de vredesbeweging in Nederland; nou en?
Zijn we ook het meest imposante?
Zo nee, waarom niet?
Tot wie richten we onze jubileumboodschap?
Wat doen we om de komende 100 jaar anders-dan-achterhaald-onmogelijk over te komen in de media? En bij de kerken?

En het is zeer goed gezien dat het Bestuur aangehaakt is bij de beweging 'Veiligheid, hoe dan'. Dat project zal de komende 100 jaar wel onze marsroute bepalen.
De actualiteit van de onveiligheid van Oekraïne onderstreept maar weer eens hoe urgent dat is. 
Geheel op mijn eigen verantwoordelijkheid sluit ik af met de gedachte dat daar nog wel 100 jaar voor nodig is.
Als het eerder af is, hoort u dat meteen.

Blijf in de buurt. Doe mee. (jan anne bos)

 

(Naar een van de oprichters van Kerk en Vrede ds Hugenholz werd een straat in Ammerstol vernoemd.)

Een wonderlijk moment uit die honderd jaar

In de Tweede Wereldoorlog werd Kerk en Vrede als een gevaarlijke vereniging gezien door de Duitsers. Ons archief werd in beslag genomen. Dat belandde in Rusland en keerde pas aan het eind van de eeuw terug op ons kantoor. Lees verder

De foto's zijn genomen op de dag van de aankomst.  10 juli 2009. Met de benodigde Russische handtekeningen. 

Klap in

Kerk en Vrede tijdens de oorlog

Toen ik de foto's plaatste van archiefdozen die we uit 'Russische ballingschap' terug kregen, heb ik Greetje Witte om nadere informatie gevraagd. Het zat duidelijk anders, dan ik schreef. Het betrof niet het archief van de landelijke vereniging Kerk en Vrede, maar van de Haagse afdeling. Hier haar interessante artikel. Ook dat was 100 jaar K en V. Lees verder

 

 

 

In het archief van Kerk en Vrede zit een map met stukken over het verbod van de vereniging en de inbeslagname van geld en goederen aan het begin van de oorlog. Dat gold zowel het secretariaat in Ammerstol (bij ds. Hugenholtz thuis, zie de foto) als de tientallen lokale afdelingen. Opvallend is de gedetailleerdheid: de secretaris ontving uitvoerige vragenlijsten over vereniging en blad, en bij de inbeslagname werd nauwkeurig genoteerd wat er meegenomen werd. Daarover vinden ook nog briefwisselingen plaats. Duitse ‘Gründlichkeit’ is je eerste gedachte, tot je je realiseert dat er in al die stukken geen Duits of Duitser voorkomt: alles is gesteld in perfect Nederlands en de uitvoerders van het beleid van de bezetter zijn allemaal Nederlanders. Hugenholtz doet hiervan na de oorlog verslag (ook dat verslag ligt in het archief). Op donderdagmorgen 20 maart 1941 kreeg hij een telefoontje van de drukker van het blad, de heer Schermer uit Bolsward, die vertelde dat hij die morgen ‘de heren’ op bezoek had gehad. Meer kon hij uit veiligheidsoverwegingen niet zeggen, maar Hugenholtz wist genoeg en verborg direct belangrijke documenten. Om 11 uur kreeg hij bezoek van enkele Nederlanders, onder wie Mr. Brouwers, advocaat uit Rotterdam, die als liquidateur was aangesteld en die hem zei dat hij alle werk voor de vereniging moest staken, het geld afdragen en het kantoor sluiten; dat werd vervolgens verzegeld.
Op 13 mei kwamen ze terug, met een vrachtwagen waarin de inventaris van het kantoor werd afgevoerd naar Den Haag. Mr. Brouwers vertelde bij die gelegenheid dat de aanleiding van de liquidatie de bestrijding door Kerk en Vrede van het nationaal-socialisme was. Hij noemde speciaal ds.Buskes. Hugenholtz schrijft: ‘Deze had inderdaad in een artikel “Succes is zegen” (Kerk en Vrede, 31 aug. 1940) een scherpe kritiek gegeven op een uitlating van ir. Mussert. Deze had namelijk gezegd dat men in het succes van Hitler duidelijk de “werkzaamheid van een hogere macht” kon zien. Ds.Buskes had daarop geantwoord dat men hetzelfde van Stalin zou kunnen zeggen. “Indien succes zegen betekent, zijn de overwinningen van het Russische Communisme evenzeer het werk van God als die van het Duitse Nationaal-Socialisme”…. (…) Toen de heren druk bezig waren mijn kantoor leeg
te halen, zag ik nog kans enkele, ook voor anderen, zeer bezwarende papieren ongemerkt te doen verdwijnen. Tot slot heb ik Mr. Brouwers (…) gezegd dat hij wel moest begrijpen, dat het weghalen van onze bezittingen ons niet deren kon, daar immers beginselen en ideeën onvervreemdbaar zijn. Hij keek mij toen nogal verbijsterd aan en zeide niets.” De lijsten van de inbeslagname kwamen ná de oorlog van pas, toen Het Nederlandse Beheersinstituut, afdeling Bijzondere Beheren, tot teruggave van de gevorderde gelden overging. De eerste brief daarover ontving Kerk en Vrede in 1947, en uiteindelijk werd (na een eerder voorschot) 71,86% van het bedrag uitgekeerd. Dat was in 1960.
Tot slot: Hugenholtz komt ook voor in het bijzondere boek "Rosa. Een familie in oorlogstijd" van Rosita Steenbeek. De Rosa in dit boek, de grootmoeder van Steenbeek, was de schoonzus van Hugenholz. 

auteur: Greetje Witte-Rang.

Klap in

Nieuws

Onnozele kinderen - Catholic Worker Amsterdam

Op 28 december is er van 14:30-15:30 uur een viering in de Krijtberg (Singel 446) gevolgd door een stille tocht en wake op de Dam.

Lees verder
De Russen gaan echt niet komen...

In de Volkskrant stond enkele dagen geleden een interessante column van Adriaan van Vuren (generaal-majoor buiten dienst) als reactie op de toespraak die Mark Rutte, secretaris-generaal van de NAVO, recent hield.

In de NRC verscheen een artikel over vier propaganda methoden die door Defensie worden gebruikt.
Een citaat: "typischepropaganda-elementen: het archetype van de onschuldige jonkvrouw die door boze machten"wordt belaagd, de onmenselijke tegenstander, de domino-theorie en de eeuwige strijd tussen goed en kwaad.

Lees verder
Een nieuwe folder van Kerk en Vrede: over pacifisme en de 2e wereldoorlog

In de serie folders van Kerk en Vrede is verschenen: Oorlog onvermijdelijk? Pacifisme en de Tweede Wereldoorlog.

Lees verder

Agenda

24 december 2024 dinsdag 24 december vredesprotest Spui Amsterdam 18-19h

Op 24 februari 2022, 2 jaar en 10 maanden geleden, vielen de Russische troepen Oekraïne binnen. Met sprekers, gedichten en muziek uiten we hierover onze boosheid en verdriet. Op de Postzegelmarkt tegenover het Lieverdje.

Lees verder
28 december 2024 Viering Onnozele kinderen van 14:30-15:30 uur

Een viering in de Krijtberg (Singel 446) gevolgd door een stille tocht en wake op de Dam.

Lees verder
28 januari 2025 Vrijmarkt voor oorlogswapens in Studis Pakhuis de Zwijger

Stop Wapenhandel presenteert: Vrijmarkt voor oorlogswapens
Hoe de wapenindustrie de exportcontrole ondermijnt en wat we er tegen
kunnen doen. Met onder meer Andrew Feinstein, directeur van Shadow World Investigations.
di 28 jan 2025, 20.00h
Studio Pakhuis de Zwijger, op locatie Piet Heinkade Amsterdam, toegang
gratis.

Lees verder